AKTUALNOŚCI

 

small1

W ostatnim  artykule starałem się pokazać, jak w XIX wieku, zakorzeniał się mit obserwatorium Kopernika, które miało być jakoby w jego wieży

Według aktualnej wiedzy kopernikologów, jest mało prawdopodobne, aby Kopernik wykonywał z niej swoje obserwacje. Natomiast to, co Kopernik na pewno mógł w wieży robić, to eksperymenty fizyczne. J ako człowiek o niezwykłej intuicji i taleńcie do identyfikowania i rozwiązywania problemów, z wielką łatwością  poruszał się wśród zagadnień fizyki i matematyki, wyprzedzając przy tym o całe wieki swoich następców takiego formatu jak Newton. Czy potrzebowal do tego ekperymentów? Tego nie wiemy, ale wiemy, że fundamentalne i najpiękniejsze doświadczenia w fizyce, ściśle związane z jego odkryciami, były w zasięgu jego możliwości.  Z łatwością może je powtórzyć każdy z nas, korzystając z materiałów łatwo dostępnych w domu, do czego wszystkich zachęcam. #zostanwdomu.

 

small1

Polecam długi tekst na temat astronomii w XIX w. Fromborku.

Jest on oparty przede wszystkim na sprawozdaniu odkrywcy Neptuna Johanna Gotfrieda Galle'a, który opisał w szczegółach swój pobyt  we Fromborku w czasie przygotowań do obserwacji Wielkiego Zaćmienia Słońca z 1851 roku. Wyniki naukowe zostały opracowane szczegółowo i są dostępne w sprawozdaniu J. Galle, publikacji L. Feldta  oraz w niektórych odnośnikach tam zawartych.

Mój artykuł jest próbą przedstawienia dawnego Fromborka, który istnieje w znacznej części już tylko na zdjęciach, litografiach, rysunkach i w zapiskach. Nie powstałby, gdyby nie drobiazgowe poszukiwania historycznych materiałów i pamiątek przez facebookowe "grupy rekonstrukcyjne", dzielące się wynikami swoich poszukiwań na profilach Frombork dawniej i przed chwilą oraz Lubię Frombork.  Jest w nim również nie poruszany dotychczas nigdzie przyczynek do ustalenia lokalizacji dawnego obserwatorium Mikołaja Kopernika.

 

W ramach #zostanwdomu polecam "Perły ze śmietnika", seans astronomiczny mojego autorstwa,  z fantastyczną muzyką Vangelisa.

Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku udostępniło dla każdego materiał wideo, pokazywany w Planetarium we Fromborku w 2019 roku. Film w technologii fulldome był odtwarzany  na pełnej kopule o średnicy 8 metrów i uzupełniał widoki rozgwieźdzonego nieba z analogowego projektora gwiazd. Obejrzało go we Fromborku prawie 40 tysięcy widzów. Temat przewodni seansu to przewrotność losu, którą naznaczone były pierwsze próby poznania kosmosu przy użyciu teleskopu.

 

 

 

 

 

small1

Na portalu Gdańsk Strefa Prestiżu ukazał się mój artykuł na temat bogatej historii lunety Sendtnera, zdobiącej dzisiaj Park Astronomiczny.

Publikacja tekstu przygotowanego dla Muzeum Mikołaja Kopernika jest pokłosiem uroczystości, które miały miejsce  w auli I LO w Gdańsku z okazji rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika, zorganizowanych z inicjatywy Edyty Pilskiej.  Gdańsk był pierwszym miejscem, gdzie ponad 100 lat temu ta luneta służyła szerokiej publiczności.

Z inicjatywy Pani Elżbiety Krupa-Grabowskiej, dyrektor I LO im. Kopernika w Gdańsku, w szkole w szczególny sposób obchodzono 547 rocznicę urodzin Patrona. 

small1

W historycznej auli odbyła się inscenizowana debata nad dwoma systemami świata, Ptolemeusz kontra Kopernik, w której zmierzyło się na argumenty dwoje astronomów - Edyta Jurkiewicz-Pilska oraz Jarosław Pióro ze Stowarzyszenia AstroPomorze. Ponad 100 osób przyglądało się jak w ciekawy i błyskotliwy sposób rozprawiano się błędnymi przekonaniami na temat starożytnej nauki.

Wcześniej Edyta Pilska wygłosiła referat na temat przedwojennej historii szkolnego obserwatorium, w której najważniejsze miejsce zajmowała dzisiaj już zabytkowa luneta Sendtnera , pokazywana obecnie w Parku Astronomicznym. Natomiast powojenna historia lunety Sendtnera była okazją do zaproszenia wszystkich gości do Fromborka.

87611248 3134604196563614 6991447768447320064 o

Dzięki uprzejmości Dyrekcji szkoły kilka osób mogło wejść na dach dawnej wieży obserwacyjnej, górującej nad szkołą. Na szczycie już od końca lat 40-tych XX w. nie ma kopuły, ale roztacza się stamtąd piękny widok na Gdańsk i okolice. Jedyną pozostałością po dawnym obserwatorium jest murowany fundament, na którym przed wojną stała luneta Sendtnera. W takich okolicznościach zrodził się pomysł, aby przywrócić astronomię do szkoły i postawić nową kopułę z teleskopem. Dobrą okazją ku temu jest zbliżająca się 550 rocznica urodzin Patrona.

Nie byłby to pierwszy raz kiedy okrągła rocznica jest okazją, aby postawić Kopernikowi żywy pomnik w tej szkole. Z okazji 500-lecia urodzin Kopernika w I LO znalazł się całkiem pokaźny teleskop o średnicy 30cm, z którego korzystał ówczesny uczeń szkoły (1988-1992), uczestnik Wakacji w Planetarium we Fromborku, a obecnie profesor astronomii Arkadiusz Olech, pracownik naukowy Centrum Astronomicznego PAN w Warszawie.

Uroczystości rocznicowe zostały wsparte przez DeltaOptical, Stowarzyszenie AstroPomorze oraz Gdańsk Strefa Prestiżu.